Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı
image

  Koleksiyonlar


Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde Beyazıt Umumi ve Veliyyüddin Efendi Koleksiyonu olmak üzere iki büyük koleksiyon bulunmaktadır. 

Beyazıt koleksiyonu büyüklü küçüklü muhtelif bağışların yanı sıra Bezm-i Âlem Vâlide Sultan, Hekimoğlu Ali Paşa, Ferruh Kethüda, Vidin Muhafızı İdris Paşa, Vidin Müftüsü Hafız Abdurrahman Efendi, Manastırlı İsmail Hakkı, Ali Haydar Efendi, Üryanizade Esat Efendi, Seretibba Ömer Ağa, Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Arif Bey, Hoca Saadettin Efendi, Mevlevi Mehmet Esat Dede, Şeyhülislam Ömer lütfi Efendi ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa gibi koleksiyonlar bulunmaktadır.

1952 yılında Beyazıt Camii’nin kıble yönünde bulunan Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Kütüphanesi’nin de kütüphaneye katılması üzerine Beyazıt Umumi ve Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Koleksiyonu adıyla iki ana koleksiyona sahip olmuştur. Beyazıt Umumi Kataloğunda 8452 yazma ve 23662 matbu olmak üzere 32114 eser, Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Kataloğunda ise 3086 yazma ve 627 matbu olmak üzere 3713 adet kitap bulunmaktadır.

Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi’nde toplamda ise: 11538’i yazma 26099’u matbu olmak üzere 37.637 eser bulunmaktadır.


 

BEYAZIT UMUMİ KATALOĞU VAKIF KAYIT BİLGİLERİ

 

 

 

    VAKIF KAYDI ADI

ESER SAYISI

 

 

 

VAKIF KAYDI ADI

ESER SAYISI

 

1

 

Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakfı

 

454

 

25

 

Hafid Çelebi

 

119

 

2

 

Hekimoğlu Vakfı

 

113

 

 

26

 

Seyyid Mahir

 

123

 

3

 

Maarif Nezareti

 

2786

 

 

27

 

Şeyh Süleyman

 

65

 

4

 

Vidin Muhafızı İdris Paşa Vakfı

 

1180

 

 

28

 

Hasan Fehmi Vakfı

 

154

 

5

 

Hoca Tahsin Efendi Veresesi Vakfı

 

247

 

 

29

 

Abdülvehhab Efendi

 

51

 

6

Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Mehmet Arif Bey

363

 

 

30

 

Hasan Ağa

 

75

 

7

 

Pasbanzade Ömer Ağa

 

1904

 

 

31

 

Damad Mehmed Efendi

 

71

 

8

 

Rukiye Hatun

 

119

 

 

32

 

Sadeddin Mehmed Efendi

 

52

 

9

 

Hoca Sadeddin Efendi

 

53

 

 

33

 

Şem'i Efendizade Safiyyüddin

 

63

 

10

 

Veliyyüddin Efendi

 

164

 

 

34

 

Hafız Sabahaddin Vakfı

 

69

 

11

 

Mehmed bin Veliyyüddin

 

117

 

 

35

 

Hafız-ı Kütüb Sabri Efendi Vakfı

 

60

 

12

 

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

 

532

 

 

36

 

Eczacı Muhyiddin Bey

 

60

 

13

 

Mehmed Esad El- Mevlevi Vakfı

 

767

 

 

37

 

Mehmed Nureddin Paşa

 

60

 

14

 

Abdurrahman Efendi

 

78

 

 

38

 

Ahmed Rıfat Vakfı

 

69

 

15

 

Münzevizâde Arif Bey Kütüphanesi

 

128

 

 

39

 

Hafız Sabahaddin Validesi Aişe Hanım Vakfı

 

57

 

16

 

Seyyid Mahir b. İbrahim

 

102

 

 

40

 

Zihni Efendi

 

60

 

17

 

Tahsin Efendi

 

342

 

 

41

 

Tevfik Paşa

 

154

 

18

 

Halil Ağa

 

64

 

 

42

 

Adanalı Abdünnâfi Efendi

 

90

 

19

 

Mehmed Zeynel Abidin

 

66

 

 

43

 

Şükrü Kaya

 

59

 

20

 

Hüseyin Hüsnü Trabzonlu Vakfı

 

228

 

 

44

 

Hakkı Tarık Us

 

468

 

21

 

İsmail Saib Sencer'dan Devir

 

312

 

 

45

 

Namık ve Sabit Beyler

 

71

 

22

 

İsmail Fenni Efendi

 

206

 

 

46

 

Kütüphane-i Umumi Mühürlü

 

579

 

23

 

Halil Şerif Paşa

 

184

 

 

47

 

Mühürsüz

 

1047

 

24

 

Manastırlı İsmail Hakkı Efendi

 

147

 

 

 

 



ŞEYHÜLİSLAM VALİYYÜDDİN EFENDİ KATALOĞU

VAKIF KAYIT BİLGİLERİ

 

 

 

VAKIF KAYDI ADI

 

ESER SAYISI

 

 

 

 

VAKIF KAYDI ADI

 

ESER SAYISI

1

Veliyüddin Efendi Kütüphanesi Vakfı

3612

 

18

 

Muhammed İbrahim

2

2

 

Sıdkızade Ahmed Reşid

 

498

 

19

 

Çavuşzade Mührü

 

2

3

 

Muhammed Halid Bey Vakfı

 

204

 

 

20

 

Derviş Mehmed Paşa

 

1

4

 

Hacı Sırrı Efendi Vakfı

 

234

 

21

 

Habeşizade Abdürrahim

2

5

 

Kapucuzade Mehmed b.Yahya

 

160

 

22

 

Mustafa Vakfı

 

1

6

 

Çavuşzade Şeyh Ahmed

 

90

 

 

23

 

Ebubekir

 

4

 

7

 

Ahmed Cevdet Paşa Vakfı

 

206

 

 

24

 

Hafye Hanım Vakfı

 

9

8

 

Ali Rıza Bey Vakfı

 

108

 

25

 

Kadızade Muhammed

 

3

9

 

Sultan Beyazıd Medresesi Vakfı

 

9

 

26

 

Meclis-i Kebir-i Maarif Mührü

 

2

10

 

Sultan Beyazıd Vakfı

 

1

 

27

 

Halil b. Kasım

 

2

11

 

II.Selim Mühürlü

 

22

 

28

 

Ebubekir b.Hasan

 

2

12

 

Muhammed b.Hasan

 

6

 

29

 

Muhammed Hamid

 

1

13

 

İbrahim Mühürlü

 

3

 

30

 

Cemal Haydaroğlu Vakfı

 

1

 

14

 

Çakırağa imamı Halil Şükrü

 

1

 

 

31

 

Bir Eshab-ı Hayr

 

32

 

15

 

Tatar Abdullah

 

8

 

 

32

 

Evkaf Nezareti Mühürlü

 

39

 

16

 

Mustafa İzmirî

 

1

 

33

 

Mühürsüzdür

 

68

17

Hacı Muhammed

1

 

 

 

 

 


BEYAZIT KÜTÜPHANESİ KOLEKSİYONLARI’NIN OLUŞUMU

Sultan Abdülhamid’in sâdır olan İradesi gereği olarak İstanbul’un muhtelif cami, tekke ve dergâhlarında bulunan kitapların toplanarak Beyazıt Kütüphanesi’nde koruma altına alındığı gibi, Rumeli topraklarının elimizden çıkmasıyla birlikte orada mahzun kalan önemli kitapların ve kütüphanelerin de İstanbul’a getirilmeye çalışıldığı bilinmektedir.

 

Bu çerçevede Vidin Kütüphanesi’nde bulunan 2900 cilt nadir eser Vidinli Mahmud Nedim Bey vasıtası ile alınmış ve yine Sultan Abdülhamid’in iradesi ile 12,539 kr. masraf edilerek Beyazıt Umumi Kütüphanesi’ne kazandırılmıştır.



Vidin Esbâk Muhafızı Müteveffa Pasbanzâde Ömer Paşa’nın

Kütüphanesi’nde mevcut bulunan ve Dersaadet Kütüphane-i Umumisi’ne

vaz’ olunan Kütüb-i nefise’nin defteridir.         5 Şubat 1303/ 17 Şubat 1888


Yine kütüphanenin efsane müdürü İsmail Saib Sencer tarafından kaleme alınan bir belgede de; “cihet ve mahall-i vakfı meçhul olup istilaya maruz kalan memleketlere ait kitapların Kütüphane-i Umumî’ye mâl edilmesi Kütüphanenin tesis tarihinde Meclis-i Vükelâ (Bakanlar Kurulu) kararı ve İrade-i Seniyye iktizasından olduğu” belirtilerek, “1156/1743 tarihinde Kethüda-yı Sadr-ı Âlî bulunan Halil Şerif Paşa’nın mevkufatından olup Halil Edib Efendi’nin babası Kesimzâde Mehmed Efendi tarafından Şumnu’dan hicretinde İstanbul’a nakletmiş olan kitapların Beyazıt Kütüphanesi’ne alındığı” kaydedilmektedir.



 (MF. KTU. 9/91 [t. 18 Şubat 1922]).


Yine Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Mehmet Arif Bey’in şahsi kütüphanesinde bulunan 363 cilt kitap, vefatı üzerine 8 Nisan 1898 tarihinde ailesi tarafından Bayazıt Kütüphanesi’ne bağışlanmıştır