Koleksiyonlar
Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde Beyazıt Umumi ve Veliyyüddin Efendi Koleksiyonu olmak üzere iki büyük koleksiyon bulunmaktadır.
Beyazıt koleksiyonu büyüklü küçüklü muhtelif bağışların yanı sıra Bezm-i Âlem Vâlide Sultan, Hekimoğlu Ali Paşa, Ferruh Kethüda, Vidin Muhafızı İdris Paşa, Vidin Müftüsü Hafız Abdurrahman Efendi, Manastırlı İsmail Hakkı, Ali Haydar Efendi, Üryanizade Esat Efendi, Seretibba Ömer Ağa, Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Arif Bey, Hoca Saadettin Efendi, Mevlevi Mehmet Esat Dede, Şeyhülislam Ömer lütfi Efendi ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa gibi koleksiyonlar bulunmaktadır.
1952 yılında Beyazıt Camii’nin kıble yönünde bulunan Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Kütüphanesi’nin de kütüphaneye katılması üzerine Beyazıt Umumi ve Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Koleksiyonu adıyla iki ana koleksiyona sahip olmuştur. Beyazıt Umumi Kataloğunda 8452 yazma ve 23662 matbu olmak üzere 32114 eser, Şeyhülislam Veliyyüddin Efendi Kataloğunda ise 3086 yazma ve 627 matbu olmak üzere 3713 adet kitap bulunmaktadır.
Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi’nde toplamda ise: 11538’i yazma 26099’u matbu olmak üzere 37.637 eser bulunmaktadır.
BEYAZIT UMUMİ KATALOĞU VAKIF KAYIT BİLGİLERİ | ||||||
|
VAKIF KAYDI ADI | ESER SAYISI |
|
|
VAKIF KAYDI ADI | ESER SAYISI |
1 |
Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakfı |
454 |
| 25 |
Hafid Çelebi |
119 |
2 |
Hekimoğlu Vakfı |
113 |
|
26 |
Seyyid Mahir |
123 |
3 |
Maarif Nezareti |
2786 |
|
27 |
Şeyh Süleyman |
65 |
4 |
Vidin Muhafızı İdris Paşa Vakfı |
1180 |
|
28 |
Hasan Fehmi Vakfı |
154 |
5 |
Hoca Tahsin Efendi Veresesi Vakfı |
247 |
|
29 |
Abdülvehhab Efendi |
51 |
6 | Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Mehmet Arif Bey | 363 |
|
30 |
Hasan Ağa |
75 |
7 |
Pasbanzade Ömer Ağa |
1904 |
|
31 |
Damad Mehmed Efendi |
71 |
8 |
Rukiye Hatun |
119 |
|
32 |
Sadeddin Mehmed Efendi |
52 |
9 |
Hoca Sadeddin Efendi |
53 |
|
33 |
Şem'i Efendizade Safiyyüddin |
63 |
10 |
Veliyyüddin Efendi |
164 |
|
34 |
Hafız Sabahaddin Vakfı |
69 |
11 |
Mehmed bin Veliyyüddin |
117 |
|
35 |
Hafız-ı Kütüb Sabri Efendi Vakfı |
60 |
12 |
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa |
532 |
|
36 |
Eczacı Muhyiddin Bey |
60 |
13 |
Mehmed Esad El- Mevlevi Vakfı |
767 |
|
37 |
Mehmed Nureddin Paşa |
60 |
14 |
Abdurrahman Efendi |
78 |
|
38 |
Ahmed Rıfat Vakfı |
69 |
15 |
Münzevizâde Arif Bey Kütüphanesi |
128 |
|
39 |
Hafız Sabahaddin Validesi Aişe Hanım Vakfı |
57 |
16 |
Seyyid Mahir b. İbrahim |
102 |
|
40 |
Zihni Efendi |
60 |
17 |
Tahsin Efendi |
342 |
|
41 |
Tevfik Paşa |
154 |
18 |
Halil Ağa |
64 |
|
42 |
Adanalı Abdünnâfi Efendi |
90 |
19 |
Mehmed Zeynel Abidin |
66 |
|
43 |
Şükrü Kaya |
59 |
20 |
Hüseyin Hüsnü Trabzonlu Vakfı |
228 |
|
44 |
Hakkı Tarık Us |
468 |
21 |
İsmail Saib Sencer'dan Devir |
312 |
|
45 |
Namık ve Sabit Beyler |
71 |
22 |
İsmail Fenni Efendi |
206 |
|
46 |
Kütüphane-i Umumi Mühürlü |
579 |
23 |
Halil Şerif Paşa |
184 |
|
47 |
Mühürsüz |
1047 |
24 |
Manastırlı İsmail Hakkı Efendi |
147 |
|
|
|
|
ŞEYHÜLİSLAM VALİYYÜDDİN EFENDİ KATALOĞU VAKIF KAYIT BİLGİLERİ | ||||||
|
VAKIF KAYDI ADI |
ESER SAYISI |
|
|
VAKIF KAYDI ADI |
ESER SAYISI |
1 | Veliyüddin Efendi Kütüphanesi Vakfı | 3612 |
| 18 |
Muhammed İbrahim | 2 |
2 |
Sıdkızade Ahmed Reşid |
498 |
| 19 |
Çavuşzade Mührü |
2 |
3 |
Muhammed Halid Bey Vakfı |
204 |
|
20 |
Derviş Mehmed Paşa |
1 |
4 |
Hacı Sırrı Efendi Vakfı |
234 |
| 21 |
Habeşizade Abdürrahim | 2 |
5 |
Kapucuzade Mehmed b.Yahya |
160 |
| 22 |
Mustafa Vakfı |
1 |
6 |
Çavuşzade Şeyh Ahmed |
90 |
|
23 |
Ebubekir |
4 |
7 |
Ahmed Cevdet Paşa Vakfı |
206 |
|
24 |
Hafye Hanım Vakfı |
9 |
8 |
Ali Rıza Bey Vakfı |
108 |
| 25 |
Kadızade Muhammed |
3 |
9 |
Sultan Beyazıd Medresesi Vakfı |
9 |
| 26 |
Meclis-i Kebir-i Maarif Mührü |
2 |
10 |
Sultan Beyazıd Vakfı |
1 |
| 27 |
Halil b. Kasım |
2 |
11 |
II.Selim Mühürlü |
22 |
| 28 |
Ebubekir b.Hasan |
2 |
12 |
Muhammed b.Hasan |
6 |
| 29 |
Muhammed Hamid |
1 |
13 |
İbrahim Mühürlü |
3 |
| 30 |
Cemal Haydaroğlu Vakfı |
1 |
14 |
Çakırağa imamı Halil Şükrü |
1 |
|
31 |
Bir Eshab-ı Hayr |
32 |
15 |
Tatar Abdullah |
8 |
|
32 |
Evkaf Nezareti Mühürlü |
39 |
16 |
Mustafa İzmirî |
1 |
| 33 |
Mühürsüzdür |
68 |
17 | Hacı Muhammed | 1 |
|
|
|
|
BEYAZIT KÜTÜPHANESİ KOLEKSİYONLARI’NIN OLUŞUMU
Sultan Abdülhamid’in sâdır olan İradesi gereği olarak İstanbul’un muhtelif cami, tekke ve dergâhlarında bulunan kitapların toplanarak Beyazıt Kütüphanesi’nde koruma altına alındığı gibi, Rumeli topraklarının elimizden çıkmasıyla birlikte orada mahzun kalan önemli kitapların ve kütüphanelerin de İstanbul’a getirilmeye çalışıldığı bilinmektedir.
Bu çerçevede Vidin Kütüphanesi’nde bulunan 2900 cilt nadir eser Vidinli Mahmud Nedim Bey vasıtası ile alınmış ve yine Sultan Abdülhamid’in iradesi ile 12,539 kr. masraf edilerek Beyazıt Umumi Kütüphanesi’ne kazandırılmıştır.
Vidin Esbâk Muhafızı Müteveffa Pasbanzâde Ömer Paşa’nın
Kütüphanesi’nde mevcut bulunan ve Dersaadet Kütüphane-i Umumisi’ne
vaz’ olunan Kütüb-i nefise’nin defteridir. 5 Şubat 1303/ 17 Şubat 1888
Yine kütüphanenin efsane müdürü İsmail Saib Sencer tarafından kaleme alınan bir belgede de; “cihet ve mahall-i vakfı meçhul olup istilaya maruz kalan memleketlere ait kitapların Kütüphane-i Umumî’ye mâl edilmesi Kütüphanenin tesis tarihinde Meclis-i Vükelâ (Bakanlar Kurulu) kararı ve İrade-i Seniyye iktizasından olduğu” belirtilerek, “1156/1743 tarihinde Kethüda-yı Sadr-ı Âlî bulunan Halil Şerif Paşa’nın mevkufatından olup Halil Edib Efendi’nin babası Kesimzâde Mehmed Efendi tarafından Şumnu’dan hicretinde İstanbul’a nakletmiş olan kitapların Beyazıt Kütüphanesi’ne alındığı” kaydedilmektedir.
Yine Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtibi Mehmet Arif Bey’in şahsi kütüphanesinde bulunan 363 cilt kitap, vefatı üzerine 8 Nisan 1898 tarihinde ailesi tarafından Bayazıt Kütüphanesi’ne bağışlanmıştır